شايد برخي‌ها تصور كنند كه خودرو تنها به سوخت، آب و روغن براي حركت كردن نياز دارد و اگر اينها تأمين شد، ديگر مشكلي پيش نخواهد آمد اما خودروي شما از صد‌ها قطعه تشكيل شده كه برخي از آنها عمر مفيد و استاندارد دارند و پس از سپري شدن آن، بايد تعويض شوند. عدم‌تعويض بموقع اين قطعات باعث افزايش مصرف بنزين، كاهش شتاب و توان خودرو، عدم‌ايمني مناسب‌يا حتي عدم‌حركت آن خواهد شد. به‌ويژه اينكه برخي از اين قطعات حياتي چندان هم جلوي چشم نيستند و كمتر از آنها ياد مي‌شود. در اين صفحه كه با كمك هادي جودكي، يك مكانيك باتجربه تهيه شده نگاهي انداخته‌ايم به اين قطعات تا بدانيم عمر مفيد هر يك چقدر است و در چه زماني بايد تعويض شوند.
- روغن گيربكس
به اين نوع، روغن دنده يا واسكازين هم مي‌گويند كه تركيبي از روغن پايه و افزودني‌هاست. اين نوع روغن خاصيت ضدسايش دارد و در مقابل دماي بالا هم مقاومت نشان مي‌دهد. روغن دنده داراي مواد افزودني مخصوصي است كه از چرخ‌دنده‌ها و متعلقات آنها در برابر فشار وارده محافظت مي‌كند. روغن دنده مخصوص ديفرانسيل چون در شرايط سخت‌تري كار مي‌كند، اغلب از روغن دنده گيربكس قوي‌تر است. روغن گيربكس هم جزو اقلام مصرفي خودرو است. اگر بيرون شهر رانندگي مي‌كنيد هر ۴۰ هزاركيلومتر و اگر داخل شهر رانندگي مي‌كنيد هر ۶۰ هزار كيلومتر بايد به مسئول تعويض‌روغني بگوييد تا نگاهي هم به ميزان اين روغن‌ها بيندازد. روغن گيربكس مثل روغن موتور درجه ندارد و تنها خود مسئول تعويض‌روغني‌ها به واسطه تجربه‌شان تشخيص مي‌دهند كه چه ميزان كم كرده و چه ميزان ديگر بايد روغن داشته باشد.
- روغن هيدروليك
روغن هيدروليك مخصوص خودروهايي است كه اين نوع فرمان را دارند و وجودشان باعث مي‌شود تا انتقال قدرت و چرخش فرمان به راحتي انجام شود. در واقع روغن هيدروليك در يك سيستم نقش انتقال‌دهنده انرژي را بازي مي‌كند و درصورتي كه اين روغن دچار مشكل شود، اين وظيفه به خوبي انجام نشده و سيستم با اختلال يا توقف در كاركرد روبه‌رو مي‌شود. به‌طور كلي وظايفي كه از يك روغن هيدروليك انتظار مي‌رود، روان‌كاري، انتقال نيرو، كاهش اصطكاك و سايش، محافظت از زنگ‌زدگي اجزاي سيستم و سازگاري با تمام اجزاي سيستم است. روغن‌هاي هيدروليك به‌شدت به آلودگي‌هايي كه وارد آنها مي‌شوند حساس بوده و خصوصيات فيزيكي و شيميايي آنها در اثر آلودگي و ايجاد شرايط سخت كاري تغيير مي‌كند. روغن هيدروليك هنگام مصرف خراب نمي‌شود اما ميزان آن كاهش مي‌يابد، در خودروهايي مثل پژو ۲۰۶ اين نوع روغن‌ها گيج مخصوص دارد اما در خودروهايي مانند پژو ۴۰۵ بايد از خط حداقلي و حداكثري مخزن آن به اندازه‌اش پي برد.
- سيم كلاچ، ترمز و گاز
اين ۳ نوع سيم كه هر يك كارايي خودشان را دارند نيز در اثر كاركرد زياد دچار فرسودگي مي‌شوند و بايد جاي خودشان را به يك نمونه نو بدهند. كاركرد زياد، رطوبت و زنگ زدگي، سفت شدن يا پارگي اين سيم‌ها كارايي‌شان را به حداقل مي‌رساند و يا آن را از بين مي‌برد. معمولا در مناطقي كه ميزان رطوبت هوا بالاست و يا افرادي كه زياد خودرويشان را به كارواش مي‌برند، مدت زمان كاركرد مفيد اين سيم‌ها كاهش پيدا مي‌كند. اگر هنگام استفاده از كلاچ، ترمز و يا گاز متوجه شديد كه آن رواني و نرمي هميشگي وجود ندارد و يا اين كار با كمي سر و صدا همراه است، بايد سيم مربوطه را تعويض كنيد.
- صافي بنزين
صافي بنزين به‌صورت استاندارد بايد همراه با روغن موتور تعويض شود. البته بسياري از رانندگان نسبت به اين قطعه مصرفي حساسيت كمتري دارند و آن را دير به دير تعويض مي‌كنند كه مي‌تواند دردسرهايي همچون كاهش قدرت موتور، ريپ زدن خودرو يا دير روشن شدن را درپي داشته باشد چرا كه به‌تدريج صافي بنزين دچار گرفتگي و كثيفي مي‌شود و نمي‌تواند به خوبي سوخت را منتقل كند.
اين موضوع در سربالايي‌ها و هنگامي كه مي‌خواهيد با شتاب بالا حركت كنيد بيشتر اذيت‌تان خواهد كرد. تعويض دير به دير صافي بنزين به پمپ بنزين نيز فشار وارد مي‌كند و با ورود آشغال‌ها به داخل انژكتور، مانع عملكرد صحيح سوزن‌هاي آن مي‌شود. البته يك صافي بنزين هم در داخل باك وجود دارد كه معمولا تعويض نمي‌شود و جزئي از باك به‌حساب مي‌آيد. هر چند وقت يك‌بار هم سراغي از اين صافي بگيريد.
- شمع و وايرشمع
شمع خودرو با ايجاد جرقه در داخل سيلندر، باعث انفجار مخلوط هوا و بنزين شده و نيروي لازم براي حركت خودرو را فراهم مي‌كند. براي اينكه موتور هميشه به‌صورت استاندارد و با قدرت بالا كار كند، لازم است كه شمع‌ها پس از يك دوره زماني مشخص تعويض شوند. به‌طور كلي، خودروهايي كه دوگانه سوز هستند بايد زود‌تر از خودروهاي معمولي شمع‌هايشان تعويض شود. مالكان اين نوع خودرو‌ها هر ۴۰ هزار كيلومتر يك‌بار بايد شمع‌ها و وايرشمع‌هايشان را تعويض كنند. مالكان خودروهاي بنزين سوز نيز با هر ۶۰هزار كيلومتر كاركرد خودرويشان مي‌توانند اين كار را انجام بدهند. عدم‌تعويض به موقع شمع‌ها، قدرت موتور را پايين مي‌آورد و به همان ميزان مصرف سوخت را بالا مي‌برد و همه اينها افزايش ميزان آلاينده‌ها را در پي خواهد داشت. اگر به‌دنبال شتاب بالاي خودرويتان هستيد، به موقع شمع خودرويتان را تعويض كنيد. وايرشمع‌ها هم جزو قطعاتي هستند كه معمولا همراه با شمع‌ها تعويض مي‌شوند.
- بلبرينگ چرخ
اين هم ازجمله قطعات مصرفي خودروي شماست كه معمولا به چشم نمي‌آيد اما مي‌تواند دردسرهاي زيادي برايتان به‌وجود آورد. بلبرينگ چرخ، به چرخش صحيح و نرم آن كمك مي‌كند و ميزان اصطكاك را پايين مي‌آورد اما استهلاك آنها باعث مي‌شود تا صداي جيرجير از چرختان دربيايد و اگر در اين شرايط به آن توجه نكنيد، لاستيك قفل و ترمز خالي مي‌كند. اگر اين اتفاق در چرخ عقب خودرو بيفتد كه وسيله نقليه‌تان به‌صورت كامل متوقف مي‌شود. كاركرد بلبرينگ چرخ براي خودروهايي كه داخل و يا خارج شهر رانندگي مي‌كنند متفاوت است. حتما هرچندوقت يك‌بار از سالم بودن بلبرينگ‌هاي چرخ‌ها اطمينان حاصل كنيد و سپس به جاده بزنيد.
- لنت ترمز
لنت ترمز قسمتي از سيستم ترمز وسايل نقليه‌است كه با به‌وجود آوردن اصطكاك با كاسه ترمز باعث شتاب منفي در خودرو مي‌شود وبا‌اين عمل اتومبيل از حالت حركت به حالت سكون درمي‌آورد. اما ميزان اصطكاك بالاي لنت‌هاي ترمز باعث مي‌شوند كه عمر آنها نيز در مدت زمان طي شده كاهش يابد و در نهايت بايدتعويض شوند. اگر لنت‌هاي جلو ضعيف شده باشد، ترمز خودرو به خوبي عمل نمي‌كند. هنگامي هم كه لنت‌هاي ترمز عقب كارايي‌شان را از دست بدهند، دستي خودرويتان بيش از حد بالا مي‌آيد و خودرو در سراشيبي‌ها به حالت سكون درنمي‌آيد. در چنين حالت‌هايي حتما بايد لنت‌هاي ترمز تعويض شوند. يادتان باشد، ميزان كاركرد لنت ترمزهاي چرخ‌هاي جلو به‌دليل فشار بيشتري كه تحمل مي‌كنند بالا‌تر است. معمولا به ازاي هر ۲ بار تعويض لنت ترمزهاي جلو، يك‌بار هم لازم است تا لنت ترمزهاي چرخ‌هاي عقب تعويض شود.
- تسمه تايم
شايد حساس‌ترين قطعه تعويضي خودروي شما همين تسمه تايم باشد؛ چرا كه درصورت پاره شدن، خودرويتان كاملا از حركت كردن باز خواهد ايستاد و هيچ چاره جايگزين ديگري هم براي آن پيدا نخواهد شد. تسمه تايمينگ، تسمه‌اي است كه وظيفه هماهنگ كردن حركت ميل‌لنگ با ميل‌سوپاپ را دارد. وظيفه ميل‌سوپاپ نيز باز و بسته كردن سوپاپ‌ها در زمان مناسب است. جايگيري ميل‌سوپاپ نيز در خودروهاي مختلف متفاوت است. ولي معمولا اين قطعه در سرسيلندر قرار دارد. تسمه تايم نيرو را از دنده تايمينگ سر ميل‌لنگ گرفته و به دنده تايمينگ ميل‌سوپاپ انتقال مي‌دهد. يادتان باشد كه تسمه تايم را در هر ۶۰هزاركيلومتر كاركرد خودرو بايد تعويض كنيد. حتي لازم است بازديد از اين تسمه در ۴۰هزاركيلومتر كاركرد انجام شود تا شما و خودرويتان را وسط خيابان و بيابان لنگ نگذارد؛ چرا كه تعويض تسمه تايم به مهارت و ابزار نياز دارد.
نظر شما